Ασκήσεις Γλώσσας, τάξη Ε΄

Ενότητα 1η

Εκφράζω τον χρόνο

Οι χρονικές προτάσεις

Ασκήσεις

1. Να υπογραμμίσεις τις εξαρτημένες χρονικές προτάσεις :

•Όταν είσαι έτοιμη , ειδοποίησέ με .

•Οι αντίπαλοι επιτέθηκαν , προτού ξημερώσει .

•Ενώ μελετά , ακούει μουσική .

•Θα καταλάβεις γιατί έφυγα βιαστικά , όταν μάθεις τα νέα .

•Σαν έμαθε  την αλήθεια, άλλαξε γνώμη γι’αυτόν .

•Πριν φύγει για την Αμερική , συμφιλιώθηκε με τον αδελφό του .

•Θα πας στο Γιώργο να παίξετε , αφού πρώτα διαβάσεις τα μαθήματά σου .

2. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο χρονικό σύνδεσμο: αφού , όταν , μέχρι να , ενώ , πριν , όσο

•Θα πάμε για ψώνια , μόνο_______ συγυρίσουμε το σπίτι.

•Κράτησέ το κι ________ το χρειαστώ , θα σου το ζητήσω .

•Πέρασε αρκετή ώρα ,________ καταλάβουν τι συμβαίνει .

•_________ετοιμαζόμουν για τη δουλειά , χτύπησε το τηλέφωνο .

•________ φύγεις , θέλω να σου μιλήσω για κάτι σημαντικό .

•________ζω , ελπίζω .

3. Να ξαναγράψεις το κείμενο στο τετράδιό σου χρησιμοποιώντας χρονικές προτάσεις . Θα σε βοηθήσουν οι χρονικοί σύνδεσμοι : καθώς , αφού , ώσπου , όταν , πριν , ενώ

            Πήγαινα στο σχολείο και συνάντησα τον Κώστα . Τον καλημέρισα και περπατήσαμε μαζί . Φτάσαμε στον προορισμό μας και είδαμε τους υπόλοιπους συμμαθητές μας . Χτύπησε το κουδούνι και κάναμε γραμμές . Δεν προλάβαμε να μπούμε στις τάξεις και άρχισε να βρέχει . Μας μιλούσε η δασκάλα και έπεφταν κεραυνοί έξω . Ευτυχώς δεν κράτησε πολύ .

4. Τη νύχτα ξαγρύπνησα, γιατί σκεφτόμουν τη σημερινή σχολική εκδρομή. Σηκώθηκα και ετοιμάστηκα νωρίς. Όταν έφτασα στο σχολείο, η δασκάλα μετρούσε τα παιδιά. Μόλις ετοιμαστήκαμε, ξεκινήσαμε για την Πάρνηθα. Μετά από μια ώρα φτάσαμε.

Άσκηση

Να υπογραμμίσεις τις λέξεις, τις φράσεις και τις προττάσεις που δείχνουν χρόνο. Να τις αντιγράψεις στην σωστή κατηγορία:

Χρονικά επιρρήματα: 

Χρονικές Φράσεις ( με ή χωρίς πρόθεση): 

Χρονικές Προτάσεις: 

5. « Ο φίλος μας το δάσος»

            Μου φάνηκαν  ύποπτοι από την πρώτη στιγμή οι δυο νεαροί. Αφού έκρυψαν τη μοτοσυκλέτα τους μέσα στους θάμνους, άφησαν το μονοπάτι και ύστερα προχώρησαν μέσα στο δάσος. Τους ακολούθησα. Είχε βρέξει από το βράδυ και τα υγρά φύλλα έπνιγαν τον θόρυβο που έκαναν τα βήματά τους.

            Σε λίγο σταμάτησαν σε ένα ξέφωτο, έκοψαν μερικά κλαδιά, τα στήριξαν στο έδαφος, άπλωσαν πάνω τους κλωνάρια λεύκας και κρύφτηκαν από κάτω. Ο ξανθός άνοιξε το πάνινο σακούλι που κρατούσε κι έβγαλε από μέσα το κάτασπρο κουνέλι. Το ανέβασε στη σκεπή της πρόχειρης καλύβας, ενώ εξακολουθούσε να το κρατάει γερά από τα πόδια. Το δύστυχο ζώο προσπαθούσε να ξεφύγει από τον φόβο του, λες και μάντευε την τύχη που το περίμενε. Εγώ παρακολουθούσα με κομμένη ανάσα.

            Αργότερα φάνηκε στον ουρανό ένα μαύρο σημάδι που πλησίαζε. Αμέσως κατάλαβα τι σχεδίαζαν οι νεαροί. Έστηναν παγίδα για να πιάσουν ζωντανό έναν βασιλικό αετό.

            …Η ζωή μου ήταν πάντα δεμένη με αυτό το δάσος. Όταν ήμουν παιδί , έπαιζα εκεί κυνηγώντας πεταλούδες κι ανεβαίνοντας στα πιο ψηλά κλαριά των δέντρων του.

            Πριν από τριάντα χρόνια χαρακτηρίστηκε Εθνικός Δρυμός για να παραμείνει αναλλοίωτη η φυσική ομορφιά του και να επιβιώσει ο άγριος κόσμος που ζει μέσα του.

Άσκηση

Στο παραπάνω κείμενο να υπογραμμίσεις τις λέξεις , τις φράσεις και τις προτάσεις που δείχνουν χρόνο.

Στο τετράδιό σου να φτιάξεις τρεις κατηγορίες με τους τίτλους: 1.Επιρρήματα, 2.Χρονικές Φράσεις ( με πρόθεση ή χωρίς) 3. Χρονικές Προτάσεις .

Να αντιγράψεις αυτά που υπογράμμισες στην κατηγορία που ανήκουν:

2^η  Ενότητα

Ασκήσεις με επίθετα σε  -ής,-ής.-ές/-ης,-ης,-ες

6.Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με το επίθετο δημοφιλής στη σωστό γένος και στη σωστή πτώση:

Ο                                              τραγουδιστής.

Η                                               ηθοποιός,

Το                                               τραγούδι.

Το όνομα του                                                    ποδοσφαιριστή είναι πια παγκοσμίως γνωστό.

Υποδεχθήκαμε τον                                                          ηθοποιό στην Ελλάδα.

Οι                                                ηθοποιοί έχουν πολλούς θαυμαστές.

Η ζωή των                                                ηθοποιών ενδιαφέρει τους απλούς ανθρώπους,

Τα σιροπιαστά γλυκά είναι πολύ 

                                  .

Οι φίλαθλοι χειροκρότησαν τους                                                 ποδοσφαιριστές .

Οι                                                 χορεύτριες έφθασαν στην Ελλάδα.

Οι διοργανωτές των αγώνων πρόσφεραν λουλούδια στις                                           

αθλήτριες.

    7. Να συμπληρώσεις τα κενά βάζοντας στην κατάλληλη πτώση το επίθετο της παρένθεσης:

·         Το τρένο θεωρείται πολύ ........................................................(ασφαλής) συγκοινωνιακό μέσο.

·         Η εξέλιξη στηρίζεται στη ...............................................(διαρκής) αναζήτηση.

·         Η σαμπάνια είναι ................................................(αφρώδης) οίνος.

·         Τα ...................................................(ογκώδης) κιβώτια μεταφέρονται δύσκολα.

·         Οι  ..........................................................(συνεπής) επαγγελματίες έχουν πάντα δουλειά.

·         Το .............................................(συνεχής) ωράριο κουράζει τους καταστηματάρχες.

         8.  Να μεταφέρεις τα επίθετα από τον ενικό στον πληθυντικό αριθμό ή αντίστροφα κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές στις προτάσεις.

·         Το θηριώδες οικοδόμημα ασχημαίνει την πόλη.

·         Τα συμβούλια των μαθητών είναι πενταμελή.

·         Η απόδσή του  κρίνεται  ανεπαρκής.

·         Η ειλικρινής σχέση είναι η βάση της φιλίας.

·         Ο αθλητής νιώθει ευτυχής μετά τη νίκη.

·         Η πτώση δέντρων ήταν αποτέλεσμα των θυελλωδών ανέμων.

·         Οι παραστάσεις τραγωδίας στην Επίδαυρο είναι δημοφιλείς εκδηλώσεις.

      9. Να συμπληρώσεις τα κενά βάζοντας στην κατάλληλη πτώση το επίθετο της παρένθεσης.

Αποτέλεσμα της .................................................. (συνεχής)  κίνησης των αυτοκινήτων στις πόλεις είναι τα ............................................(διαρκής) προβλήματα. Η κυκλοφορία των οχημάτων δεν είναι .......................................(ασφαλής) , καθώς και η αστυνόμευση δεν μπορεί να είναι ............................................ (επαρκής) και η σήμανση είναι .....................................................(ελλιπής). Κάποιοι οδηγοί έχουν .........................................(εμφανής) αδυναμίες στην οδήγησή τους κι επιπλέον είναι ............................................... (αγενής) προς τους πεζούς. Λύση μπορεί να προκύψει από την ................................................ (ακριβής) τήρηση των διατάξεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. 

 10.Να συμπληρώσεις  τις προτάσεις με τις λέξεις: πολιούχος, πολίτης, πολιτεία, πολιτιστικός, πολεοδομία, πολίτευμα, πολιτεύομαι, πολιτική

                                                της Αθήνας είναι ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης.

Για να χτίσουμε ένα καινούριο σπίτι πρέπει να βγάλουμε άδεια στην

                                                .

Ο κος Σπύρος                                                     με το κόμμα των Οικολόγων.

Ο Δήμος μας οργανώνει πολλές εκδηλώσεις στο                                              Κέντρο.

Στην Ελλάδα γεννήθηκε το Δημοκρατικό                                              .

Μια φορά κι έναν καιρό σε μια μακρινή                                                ζούσε ένα μικρό κοριτσάκι.

Οι                                               πρέπει να ενδιαφέρονται για την                                   ζωή της χώρας τους.

11.Να ξαναγράψεις το παρακάτω κείμενο βάζοντας όλα τα ρήματα στην Προστακτική:

                Κέικ πορτοκαλιού

                Συγκεντρώνουμε στον πάγκο της κουζίνας όλα τα υλικά. Σε ένα μεγάλο μπολ σπάμε 4 αυγά . Προσθέτουμε αρκετό βούτυρο, ένα ποτήρι ζάχαρη και μισό ποτήρι γάλα. Ανακατεύουμε καλά. Στη συνέχεια ρίχνουμε μισό κιλό αλεύρι και λίγο ξύσμα πορτοκαλιού. Χτυπάμε με το μίξερ μέχρι το μείγμα να γίνει ομοιόμορφο. Ψήνουμε στους 250^Ο C για μισή ώρα περίπου.

12.Συμπλήρωσε τις καταλήξεις της Προστακτικής:

Αφ________ τις διαφωνίες και συνεργαστ___________.

Ντ________ καλά το μωρό , γιατί κάνει κρύο.

Λ_________ γρήγορα το πρόβλημα.

Τοποθετ___________ τα πιόνια στην σκακιέρα.

Δαν_________ μας για λίγο τα βιβλία σας.

Τακτοποι__________ το δωμάτιό σας.

13.Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσεις τα επιρρήματα και να αναγνωρίσεις το είδος τους:

Πολλοί άνθρωποι μετακινούνται καθημερινά με το μετρό.

Ο Ηλίας έλυσε γρήγορα την άσκηση.

Βγες αμέσως έξω.

Η πλειοψηφία των ανθρώπων ονειρεύεται να αποκτήσει κάποτε ένα σπίτι.

Στο σπίτι μας θέλουμε να νιώθουμε άνετα.

Η Σοφία έστριψε αριστερά.

Στην Ευρώπη παλιότερα επέβαλλαν φόρους για τις πόρτες και τα παράθυρα !

Στάσου πίσω και περίμενε.

Χρονικά	Τοπικά	Τροπικά

14.Διάβασε προσεκτικά το κείμενο και υπογράμμισε τα αριθμητικά επίθετα. Να αναγνωρίσεις το είδος τους :

                Πέρσι ήρθα τρίτος στον αγώνα δρόμου στο σχολείο μας. Φέτος ελπίζω να πάρω την πρώτη θέση, γι’ αυτό κάνω διπλές προπονήσεις. Άλλωστε ασχολούμαι τέσσερα χρόνια με τον αθλητισμό. Ο γυμναστής μας μας είπε ότι είχε βγει κάποτε δεύτερος στο πανελλήνιο πρωτάθλημα. Του χρειάστηκαν πέντε χρόνια σκληρής προπόνησης για να πάρει αυτή τη θέση. Η προσπάθεια όμως άξιζε, γιατί η χαρά από τα αποτελέσματα ήταν δεκαπλάσια.

Απόλυτα	Τακτικά	Πολλαπλασιαστικά	Αναλογικά

                                                                   Ενότητα 4η

Οι αιτιολογικές προτάσεις

   15. Να υπογραμμίσεις τις αιτιολογικές προτάσεις στις παρακάτω περιόδους :

          Δε μιλά πολύ , επειδή ντρέπεται .

         Πρόσεξε μην αρρωστήσεις , γιατί θα χάσεις την εκδρομή .

        Δε συμμετείχε στη συζήτηση , μια και δεν τον αφορά το θέμα .

       Ήρθε μόνος του στη γιορτή , γιατί η Χριστίνα ήταν κουρασμένη .

       Αποφάσισε να γυρίσει πίσω , καθώς πλέον ήταν πολύ αργά .

       Εφόσον το θέλεις τόσο πολύ , δε θα σου το αρνηθώ .

     16.Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο αιτιολογικό σύνδεσμο : αφού , γιατί διότι , επειδή , καθώς , μιας και

          Έβαλε τις φωνές ,            νόμιζε ότι τον αδικούσαν .

          Χτες δεν πήγα σχολείο ,             ήμουν άρρωστος .

         Θα πάω μόνη μου για ψώνια ,                δε θέλεις να έρθεις μαζί μου .

         Ψηλός και αδύνατος                             ήταν , εύκολα τον διέκρινες από μακριά .

                           το ‘φερε η κουβέντα , τι κάνει η φίλη σου , η Πόπη  ;

          Ο Θάνος θύμωσε              του μίλησα άσχημα .

    17.  Στο τετράδιο σου να αλλάξεις τις παρακάτω προτάσεις χρησιμοποιώντας τον κατάλληλο αιτιολογικό σύνδεσμο :

         Δεν έχω πολλή δουλειά και θα γυρίσω νωρίς .

         Δεν πέρασε τις εξετάσεις και στεναχωρήθηκε πολύ .

         Θα με καθυστερούσαν και απέφυγα να τους μιλήσω .

         Έχεις πάρει την απόφασή σου και δεν μπορώ να σε μεταπείσω .

         Ο καιρός ήταν καλός και πήγαμε για μπάνιο .

   18.Στο τετράδιό σου να γράψεις δύο περιόδους που να περιέχουν εξαρτημένη χρονική πρόταση και δύο που να περιέχουν εξαρτημένη αιτιολογική πρόταση:

    19.Να υπογραμμίσεις τις αιτιολογικές προτάσεις:

         Δεν θα έρθω μαζί σου, γιατί είμαι κουρασμένος.

         Θύμωσε , επειδή του μίλησαν άσχημα.

         Αφού επιμένεις , θα σου πω την αλήθεια.

         Δεν ήρθε σχολείο, γιατί αρρώστησε.

   20.Να υπογραμμίσεις τις εξαρτημένες αιτιολογικές  και χρονικές προτάσεις. Να αναγνωρίσεις  το είδος τους ( Χ χρονική και Α αιτιολογική):

Μόλις ξεκίνησε από το σπίτι, θυμήθηκε ότι είχε ξεχάσει το κινητό του.

Μιας και δεν με πήρες τηλέφωνο, πήγα μόνος μου σινεμά.

Θα σε ειδοποιήσω, όταν θα είμαι έτοιμη.

Αφού δεν συνεργάζεσαι, θα κάνω την εργασία μόνη μου.

Η μητέρα μου με μάλωσε, επειδή της μίλησα άσχημα.

Καθώς έγραφε, ακούστηκε από την κουζίνα ένας περίεργος θόρυβος.

   21.Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με το επίθετο της παρένθεσης στο σωστό γένος:

 Αν τα επίθετα σε -ης τα χρησιμοποιείς σαν άκλιτα πρέπει να τα γράφεις με –ί

       Η Μαρία έχει ______________________ μάτια. (μελής)

       Ο Νικήτας φοράει μια _______________________ μπλούζα. (πορτοκαλής)

       Η Αρετή έχει στα μαλλιά της μια ________________ κορδέλα. (βυσσινής)

       Η ______________________ φούστα μου αρέσει πάρα πολύ. (θαλασσής)

       Τα __________________ παπούτσια είναι μοντέρνα. (καφετής)

       Τα μαλλιά της είναι ____________________ (χρυσαφής).

   22.Να συμπληρώσεις σωστά τα επίθετα στις προτάσεις:

Προσοχή!

Μου αρέσει το σχέδιο του ______________________ παλτού. (λαχανής)

Η δύναμη των νερών των _____________________ποταμών είναι μεγάλη. (βαθύς)

Ο Διονύσης μένει στο σπίτι με τον ______________________ φράχτη. (κεραμιδής)

Τους _________________ χειμώνες οι αγρότες κλείνονται στα σπίτια τους. (βαρύς)

Τα αυτιά του ______________________ σκύλου είναι περίεργα. (καφετής)

Τα _____________________ χαλιά (παχύς) είναι πολύ ______________________ (βαρύς).

Κατά τη δύση του ήλιου τα σύννεφα γίνονται _____________________. (πορτοκαλής)

                                                         Ενότητα 6η

Οι εξαρτημένες τελικές και αποτελεσματικές προτάσεις

     23. Να υπογραμμίσεις τις εξαρτημένες αποτελεσματικές προτάσεις :

·         Είναι τόσο καλός άνθρωπος , που όλοι τον αγαπούν .

·         Κανείς δεν είναι τόσο δυνατός , ώστε να τα μπορεί όλα .

·         Είχε νυχτώσει πια , ώστε δε βλέπαμε τίποτα .

·         Είχε θυμώσει τόσο μαζί του, που δεν ήθελε να τον ξαναδεί στα μάτια του .

          24.Να υπογραμμίσεις τις εξαρτημένες τελικές προτάσεις

·         Πήγε στην αγορά να ψωνίσει .

·         Θα κάνω τα πάντα για να σε μεταπείσω .

·         Τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο για να μάθουν γράμματα .

·         Θα περάσεις από το σπίτι να σε δω λίγο ;

·         Κάτσε να φάμε .

      25.Ένωσε στο τετράδιο σου τις προτάσεις στις περιόδους με τελικούς συνδέσμους (να, για να) κάνοντας παράλληλα και τις απαραίτητες αλλαγές :

·         Δουλεύει υπερωρίες / αυξάνω το εισόδημά μου

·         Ζητιανεύει στους δρόμους / επιβιώνω

·         Οι υπουργοί αποφάσισαν / παίρνω νέα μέτρα / αντιμετωπίζω την κρίση

·         Πηγαίνει σε νυχτερινό σχολείο / μπορεί να εργάζεται το πρωί

      26.Να ενώσεις τα ζεύγη των παρακάτω προτάσεων με τους αποτελεσματικούς συνδέσμους (ώστε , ώστε να , που , που να ) :

·         Τους τα εξήγησε τόσο αναλυτικά . Τον κατάλαβαν όλοι .

·         Είναι τόσο αφηρημένος . Δε νομίζω ότι σε άκουσε .

·         Είναι πολύ εργατικός . Τον εκτιμούν όλοι οι συνάδελφοί του .

·         Έχει επηρεαστεί πολύ από την ταινία . Δε θέλει να κοιμηθεί μόνος του.

     27.Σε κάθε περίοδο  να αντικαταστήσεις τον σύνδεσμο με έναν άλλον του ίδιου είδους:

         Ενώ γυρνούσε στο σπίτι του, συνάντησε τον Ηλία.

        Δεν κοιμήθηκα, γιατί ήμουν πολύ στενοχωρημένη.

        Μελέτησε τόσο καλά, ώστε τα πήγε περίφημα στο διαγώνισμα.

        Έτρεξε να σηκώσει το τηλέφωνο.

        Πριν ξεκινήσεις, πάρε με τηλέφωνο.

     28. Να μεταφέρεις στο τετράδιό σου τις προτάσεις από τον ευθύ στον πλάγιο λόγο και αντίστροφα:

•        Η δασκάλα ρώτα τον Γιώργο:

         -          Πόσο είναι το μισό του σαράντα;

         -          Το είκοσι, κυρία.

•       Ο πατέρας ρώτησε τη μητέρα πότε θα κάνει τις εξετάσεις που της είχε πει ο γιατρός κι εκείνη του απάντησε ότι θα τις έκανε την επόμενη μέρα.
•    Ο Κώστας ρώτησε τον Αλέξη γιατί δεν πήγε μαζί του στο γήπεδο και εκείνος του απάντησε ότι του έτυχε κάτι έκτακτο.
•   Η μητέρα λέει στην Κατερίνα:

      -          Φάγε γρήγορα το φαγητό σου, γιατί θα κρυώσει.

      -          Μα μητέρα, δεν μου αρέσει αυτό το φαγητό.

29.Να υπογραμμίσεις τις προσωπικές αντωνυμίες και να κυκλώσεις τα οριστικά άρθρα:

            Οι δύο άντρες μαζί με τον αστυφύλακα προσπαθούσαν ν’ ανεβάσουν την Περσεφόνη τυλιγμένη στο φορτηγό τυλιγμένη με την παλιοκουβέρτα που τους έδωσε ο πατέρας μου. Έτρεχα κι εγώ από δίπλα τους και φώναζα:

-                      Προσέξτε, θα γρατζουνιστεί! Πιο σιγά, θα χτυπήσει το κεφάλι της. Έτσι που την κρατάτε θα της σπάσετε το δεξί της χέρι.

Κανείς όμως δεν μου έδινε σημασία. Έτρεξα πίσω από το φορτηγάκι με τα γόνατα λυμένα .

-                      Περσεφόνη στο καλό. Δε θα σε ξεχάσω ποτέ… θα έρχομαι να σε βλέπω εκεί που θα σε πάνε…, της φώναζα και τα μάτια μου είχαν γεμίσει δάκρυα.

Λίτσα Ψαραύτη Τα δάκρυα της Περσεφόνης διασκευή

   30.Αφού διαβάσεις προσεκτικά το κείμενο , να υπογραμμίσεις τις προσωπικές     αντωνυμίες και να χρωματίσεις τα οριστικά άρθρα:

            Κουβέντα δεν είχε πει για όλα αυτά σε κανέναν. Δεν της αρέσει να την παινεύουν και    να τη στολίζουν με γενναιόδωρους χαρακτηρισμούς. Η χαρά και η ικανοποίηση που νιώθει    από αυτό που έκανε της φτάνει και της περισσεύει, Τώρα όμως, τη λένε εγωίστρια και      μάλιστα η ίδια της η αδελφή! Γιατί; Είναι άδικοι! Θα έκανε, λοιπόν, αυτό που έπρεπε.      Έτρεξε στο δωμάτιό της. Άρπαξε την κούκλα από το ράφι και την έσφιξε στην αγκαλιά της.    «Δε σε δίνω, Μαρία μου, κούκλα μου, κουκλίτσα μου. Εσύ είσαι το παιδάκι μου». Τη φίλησε   πολλές φορές. Την πήγε στην κουζίνα. «Κοίτα! Η γιαγιά σου μας έφτιαξε γαλακτομπούρεκο.    Όταν γυρίσει από τον γιατρό θα σου δώσει κι εσένα ένα κομμάτι. Κάθισε στο χαμηλό    σκαμνάκι κρατώντας στην αγκαλιά της την κούκλα. Άρχισε να τη χαϊδεύει και να της λέει    παραμύθια.

Κατερίνα Μουρίκη Το ξεχασμένο συρτάρι, εκδ. Άγκυρα, διασκευή

                                                                 Ενότητα 7η

     31. Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσεις και να αναγνωρίσεις τα κύρια συστατικά      τους, δηλαδή το ρήμα, το υποκείμενο και το αντικείμενο:

   1.     Η Ερίτα γράφει.

   2.    Ο Ηλίας διαβάζει ένα βιβλίο.

   3.    Η δασκάλα τους μοιράζει τις εργασίες τους.

   4.    Ο κος Αντρέας τους ζήτησε να φέρουν τις μπάλες.

   5.    Η Αγγελική τρέχει.

   6.    Ο Κωστής παίζει κρυφτό.

   7.    Ο Αλέξης πετάει την μπάλα του βόλεϊ.

   8.    Ο Μάριος λύνει μια διαίρεση.

   9.    Ο Κώστας κλοτσάει την μπάλα στο τέρμα.

   10. Η Κατερίνα δίνει έναν μαρκαδόρο στην Ελένη.

   11.  Η Μελίνα σβήνει τις μουντζούρες από το θρανίο της.

   12. Ο Άλκης μας διηγείται μια ωραία ιστορία.

   13. Ο Χρίστος ζωγραφίζει.

   14. Ο Γιώργος κάνει ένα πείραμα.

   15. Η Σοφία παίζει μπάσκετ στην αυλή.

   16. Η Ελένη φτιάχνει ένα σπιτάκι με χαρτόνια.

   17. Η Χριστιάνα τραγουδάει.

   18. Η Ιώ μας περιγράφει την γάτα της.

   19. Η Μαρία μού χάρισε το μολύβι.

   20.Κανονίσαμε να συναντηθούμε.

   21. Η μητέρα μαγειρεύει ωραία.

   22.Ο μικρός πρίγκιπας δεν απάντησε.

   23.Ο μικρός πρίγκιπας διέκοψε πάλι τις σκέψεις του.

   24.Τα τριαντάφυλλα έχουν αγκάθια.

   25.Οι μεγάλοι με συμβούλεψαν να ησυχάσω.

   26.Ο κατάλογος έκλεισε.

   27. Ο Αλέξανδρος στήνει το τρενάκι.    

   32.    Στις παρακάτω προτάσεις να βρεις το Υ  και το/τα Α κάθε ρήματος αν        υπάρχουν:

   Προσοχή ! Υπάρχει σε όλες Υ. Αν εννοείται να το γράψεις σε μια παρένθεση.

   Δεν υπάρχει πάντα Α

   Το σπίτι γέμισε πουλιά.

   Η πληγή αιμορραγεί ασταμάτητα.

   Ο αστροναύτης πάτησε το πόδι του στη σελήνη.

   Κάποιος μεγάλος ζωγράφος φιλοτέχνησε αυτόν τον πίνακα.

   Ηρέμησε πια!

   Μου ζήτησε το εισιτήριο.

   Κλείνει το μικρό τσαντάκι και ανοίγει τη μεγάλη τσάντα.

   Η δασική υπηρεσία φροντίζει το δάσος.

   Θα κοιμηθώ τώρα, επειδή κουράστηκα σήμερα.

   Θα καθίσω για να διαβάσω ένα βιβλίο που μου αρέσει πολύ!

   Αυτές τις μέρες βήχω πολύ.

   Ο Γιάννης ροχαλίζει κάθε βράδυ.

   Τον είδα χθες.

    33.              Τώρα χώρισε τα ρήματα που βρήκες στο τετράδιό σου σε δύο     κατηγορίες:

      Μεταβατικά                      Αμετάβατα

34.                Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσεις το ρήμα (Ρ), το υποκείμενο (Υ) και το κατηγορούμενο (Κ):

Ο παπαγάλος είναι πολύχρωμος

Ο Παύλος έγινε οδοντίατρος.

Η σκάλα είναι ξύλινη.

Η συνομιλία ήταν ευχάριστη.

Ο Πέτρος είναι πολύ μορφωμένος.

Ο Νίκος εκλέχτηκε πρόεδρος.

35.  Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσεις το ρήμα (Ρ) , το υποκείμενο (Υ), το/τα αντικείμενο (Α/Αα, Αε) ή το κατηγορούμενο (Κ). Αν το υποκείμενο εννοείται να το γράψεις σε μία παρένθεση:

   Ο δάσκαλος διάβασε την άσκηση.

   Σχεδιάζω να πάω εκδρομή.

   Εσύ είσαι ο τέταρτος.

   Η πωλήτρια σου έδωσε το φόρεμα.

   Η Κατερίνα είναι δασκάλα.

   Η Μαρίνα ζει στην Αθήνα.

   Η Σόνια, η γάτα, πήδησε τη μάντρα.

   Ο Γιώργος χειροτονήθηκε ιερέας.

   Η Κατερίνα ονομάζεται Ζαφειρίου .

   Ο Πέτρος υπηρετεί στρατιώτης.

   Έπαιξε στην κιθάρα ένα γνωστό τραγούδι.

   Μας ζήτησε  να σταματήσουμε να μιλάμε.

   Η Μαρίνα γεννήθηκε στην Άρτα.

   Ο Χρήστος θεωρείται ειδικός.

   Ανυπομονώ να πάω στο πάρτι.

   36.Να υπογραμμίσεις μόνο τα συνδετικά ρήματα και τα κατηγορούμενα όπου υπάρχουν:

   Η θεία μου γέννησε ένα τρισχαριτωμένο κοριτσάκι.

   Η συμβουλή του αποδείχτηκε πολύτιμη.

   Η μητέρα έγινε έξαλλη με αυτό που έμαθε.

   Ο Πέτρος διορίστηκε γεωπόνος στον Δήμο Ζακύνθου.

   Η παρέα τους ήταν ευχάριστη.

   Οι στρατιώτες θεωρήθηκαν λιποτάκτες.

   Ο κύριος Κώστας διόρισε τον Γιώργο στο Υπουργείο.

   37.Σχημάτισε τα θηλυκά ουσιαστικά σε –ια ή σε –εια που παράγονται από τα    ρήματα:

   Αγγαρεύω ___________________                καλλιεργώ ________________

   Δημιουργώ __________________                 κοινωνώ _________________

   Δικαιολογώ _________________                   κολακεύω ________________

   Ενεργώ ____________________                   λειτουργώ ________________

   Επιθυμώ ___________________                  νηστεύω _________________

   Ερμηνεύω _________________                    οδηγώ ___________________

     38.                                    Επαναληπτικές ασκήσεις στην ενότητα 7

Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο

Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο

δυο καρδιές κι έναν ήλιο στη μέση.

Παίρνω φως απ΄ τον ήλιο και φτιάχνω την αγάπη

και μου λες πως σ’ αρέσει.

Τα παιδιά τραγουδάνε στους δρόμους

κι η φωνή τους τον κόσμο αλλάζει.

Τα σκοτάδια σκορπάνε και η μέρα λουλουδίζει

σαν ανθός στο περβάζι.

Στίχοι: Μιχάλης Μπουρμπούλης

Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος

     39. Υπογράμμισε τα ρήματα στους παραπάνω στίχους και χαρακτήρισέ τα ως μεταβατικά ή αμετάβατα

   Οι περισσότεροι μαθητές αγαπούσαν τον παππού σαν δάσκαλο. Τους έλεγε ιστορίες κι    εκείνοι τον άκουγαν με προσοχή. Στην τάξη όμως του Αντώνη δεν πρόσεχαν τι τους έλεγε. Κι όμως ο παππούς ήταν αληθινός δάσκαλος.

40.   Σχημάτισε τα θηλυκά ουσιαστικά σε – ία, -ιά, - εία, -ειά, -εια

  γιατρεύω ___________________         πλατύς ________________

   περιοδεύω__________________         αμελής ________________

  προσπαθώ __________________         ευθύς _________________
επικοινωνώ _________________          συμπαθής ______________

                                                             Ενότητα 9η  

4  1. Στο τετράδιό σου να μετατρέψεις τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές:

     Παρουσίαση καινούριων βιβλίων

     Συνεργασία δασκάλου και μαθητών

     Πτώση της τιμής του πετρελαίου

      Μείωση των μισθών των υπαλλήλων.

      Απαγόρευση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων

4   2.Στο τετράδιό σου να μετατρέψεις τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές:

     Απαγορεύεται το κάπνισμα στους κλειστούς χώρους

     Έπεσε η τιμή της βενζίνης.

      Εισάγονται νέα προϊόντα.

      Ο αγώνας άρχισε. (έναρξη)

4   3. Να σχηματίσεις σωστά τις σύνθετες λέξεις από συν:

     Συν+λαβή_________________________

     Συν+ροή__________________________

     Συν+χαίρω________________________

     Συν+βάλλω_______________________

     Συν+ λυπούμαι____________________

     Συν+ραφή________________________                                                               

4   4. Να συμπληρώσεις σωστά το επίθετο πολύς ή το επίρρημα πολύ. Στην παρένθεση να γράψεις αν χρησιμοποίησες το επίθετο ή το επίρρημα:

    Έριξε τόσο __________ βροχή χθες  που ___________ άνθρωποι δεν μπόρεσαν να βγουν από το σπίτι τους. ( ______________________)

    Μη βάλεις ___________ ζάχαρη στον καφέ , γιατί δεν τον πίνω ___________ γλυκό. .               (______________________)

    Αποφεύγει τον _____________ κόσμο και δεν νιώθει _____________ άνετα με την ____________ κίνηση.

     Μην τρως _______________ γρήγορα.( ____________________ )

      Είναι _____________ θυμωμένη μαζί μου.( ____________________ )

      Σ΄αυτή τη γειτονιά δεν υπάρχουν ____________ σπίτια και έτσι επικρατεί___________ ησυχία.

      ( ________________________________________________ )

Ενότητα 10η

       Αφού διαβάσεις το παρακάτω κείμενο να βάλεις τόνους και διαλυτικά , όπου χρειάζεται:

                Περσι την παραμονη του Αι- Γιαννιου εφτασε στο χωριο του πατερα μου ο αδελφος του , ο θειος Γαιος , που ζει στο Παρισι.

                Ο  θειος παντα ερχεται στο χωριο για τη γιορτη του Αι- Γιαννιου. Όπως λεει , η θεα από  το εκκλησακι του Αγιου, που βρισκεται στην κορφη του βουνου λιγο πιο κατω απο τις αετοφωλιες, είναι μαγευτικη και δεν συγκρινεται με τιποτα, ουτε καν με την απιστευτη θεα από τον πυργο του Αιφελ που εχει απο το σπιτι του.

                Ολο το βραδυ μειναμε αυπνοι συζητωντας με τον θειο για το Παρισι, το Μουσειο του Λουβρου και τα αρχαιοελληνικα και ρωμαικα γλυπτα που υπαρχουν εκει. Το πρωι παραλιγο να κοιμηθω πανω στο γαιδουρακι πηγαινοντας προς το εκκλησακι!

Εξαρτημένες Υποθετικές Προτάσεις

   1.  Να υπογραμμίσεις τις υποθετικές προτάσεις στους παρακάτω υποθετικούς    

    λόγους :

·         Αν δε δουλέψεις , δε θα βγάλεις χρήματα .

·         Μην πας , αν θέλεις το καλό σου .

·         Δε φταίω εγώ , αν σε κοροϊδεύει συνέχεια .

·         Αν πάω στην Καβάλα , θα επισκεφτώ τους Φιλίππους .

·         Αν δεν είσαι καλά , να πας στο γιατρό .

·         Ενημέρωσέ με , αν έχεις κάτι νεότερο .

  

  2.  Να αντιστοιχίσεις τις προτάσεις της στήλης Α με την κατάλληλη πρόταση από τη στήλη Β :

Α                                              Β

      α) Αν θέλεις να πάμε βόλτα ,       ε) δε θα καταφέρει τίποτα .

      β) Πέρασε από το σπίτι ,             στ) εάν συμφωνείτε μαζί μου.

      γ) Αν δεν προσπαθήσει πολύ ,     ζ) έλα από το σπίτι μου .

      δ) Να σηκώνετε το χέρι σας ,      η) αν θέλεις να το συζητήσουμε .

   3.  Να υπογραμμίσεις στις αποδόσεις στους παρακάτω υποθετικούς λόγους :

·         Θα περάσετε ωραία , αν πάτε στο χωριό .

·         Αν χιονίσει , τα σχολεία θα μείνουν κλειστά .

·         Δε φταίω εγώ , αν δεν πήγαν καλά τα πράγματα .

·         Αν σε πιάσω στα χέρια μου , θα φας πολύ ξύλο .

·         Μην το φας , αν δεν σου αρέσει .

·         Αν χρειαστείτε χρήματα , μπορώ να σας δανείσω εγώ .

   4.  Οι γονείς του Αλέξανδρου πρόκειται να λείψουν από το σπίτι για μερικές ώρες . Έδωσαν λοιπόν στο γιο τους μερικές οδηγίες . Συμπλήρωσε κατάλληλα τις αποδόσεις στις οδηγίες αυτές :

· Αν διαβάσεις τα μαθήματά σου ,   ______________    τηλεόραση.                                  

· Αν βιαστείς ,  ­­­­­­________________________     τα αγγλικά σου.                                        

· Αν έχεις ελεύθερο χρόνο ,   __________________    με τα αδέλφια σου.                                 

·         Αν προλάβεις να τελειώσεις όλα αυτά , _________________________  

      τους φίλους σου να παίξετε .

·Αν χρειαστείς βοήθεια _________________________ τη γιαγιά σου.

   2. Ο Αλέξανδρος  όμως …δεν έκανε τίποτα από αυτά . Γράψε τι φαντάζεσαι ότι είπαν οι γονείς του μόλις γύρισαν :

·         Αν είχες διαβάσει τα μαθήματά σου ,_____________

_______________________________________

·         Αν είχες βιαστεί ,__________________________

_______________________________________

·         Αν είχες ελεύθερο χρόνο ,____________________

_______________________________________

·         Αν είχες προλάβει να τελειώσεις όλα αυτά ,_______

_______________________________________

·         Αν ήθελες βοήθεια ,  _______________________

_______________________________________

Υποθετικοί Λόγοι

     1.      Στις παρακάτω περιόδους να υπογραμμίσεις την Υ και την Α:

    Αν τελειώσεις νωρίς το διάβασμα , θα πάμε να σε κεράσω παγωτό.

1    Εάν τελειώσεις νωρίς το διάβασμα και δεν τσακωθείς με την αδελφή σου, θα πάμε βόλτα.     

    Άμα δεν είσαι στην ώρα σου , θα φύγω.

    Εφόσον δεν βρέξει και  έχω χρόνο, θα πάμε σινεμά και μετά θα φάμε στα Goody’s.

    Εάν χρειάζεστε χρήματα, μπορώ να σας δανείσω.

    Εφόσον δεν νιώθεις καλά, να πας στον γιατρό.

    Άμα θέλεις το καλό σου, απόφυγέ τον.

    Δεν φταίω εγώ ,άμα τα πράγματα δεν έγιναν όπως νόμιζα.

   Αν γίνει δυνατή η κατασκευή πελώριων φουσκωτών θόλων με ρυθμιζόμενο κλιματισμό, οι έρημοι θα μπορούσαν να μετατραπούν σε σιτοβολώνες.

    Οι άνθρωποι θα ταξιδεύουν από πόλη σε πόλη με υπερηχητική ταχύτητα και θα επικοινωνούν αστραπιαία χάρη σε πολύπλοκα δίκτυα από κατευθυνόμενες φωτεινές δέσμες, εάν τελειοποιηθούν τα συστήματα που βρίσκονται σήμερα σε πειραματικό στάδιο.

    2. Ένωσε τις προτάσεις για να σχηματίσεις υποθετικούς λόγους:

     Θα πάμε βόλτα . Θα έχεις τελειώσει το διάβασμα.

________________________________________________________________

    Φάτε χωρίς εμένα. Θα αργήσω.

________________________________________________________________

    Σε ενοχλεί στο διάβασμα . Θα κλείσω την τηλεόραση.

________________________________________________________________

   Θα τα καταφέρεις. Προσπάθησε περισσότερο.

________________________________________________________________

    Έχω ελεύθερο χρόνο. Θα γραφτώ σε σχολή χορού.

________________________________________________________________

     Θα πάρω καλούς βαθμούς. Θα διαβάζω περισσότερο.

________________________________________________________________

   3.  Στο παρακάτω κείμενο να εντοπίσεις τους Υποθετικούς Λόγους. Να υπογραμμίσεις την Υ και την Α:

Αν και χωρίς τεχνητά κανάλια και Αρειανούς , ο κόκκινος πλανήτης Άρης διαθέτει μερικά από τα πιο παράξενα και γιγάντια χαρακτηριστικά που έχουμε δει ποτέ. Για παράδειγμα μια πελώρια κοιλάδα που αν βρισκόταν στη Γη , θα απλωνόταν από τα Ουράλια μέχρι την Πορτογαλία. Επίσης στον Άρη υπάρχει ένα τεράστιο ηφαίστειο , το όρος Όλυμπος , που αν βρισκόταν στη Γη , η βάση του θα κάλυπτε ολόκληρη την Ελλάδα και το Αιγαίο μαζί.

Διονύσης Σιμόπουλος , Κοσμική Οδύσσεια , Ίδρυμα Ευγενίδου (διασκευή)

     4.  Στο παρακάτω κείμενο να εντοπίσεις τους Υποθετικούς Λόγους. Να υπογραμμίσεις την Υ και την Α:

   Πού να βρίσκεται άραγε η θρυλική Ατλαντίδα; Αν και πολλοί συμφωνούν με την περιγραφή του Πλάτωνα , υπάρχουν θεωρίες που την τοποθετούν σε διάφορα άλλα μέρη της υφηλίου. Μια τέτοια είναι κι αυτή της αρχαιολόγου Dr Carla Sage η οποία πρωτοτυπεί , τοποθετώντας τον πολιτισμό των Ατλάντων στη Σαχάρα! Αν πράγματι οι Μυκηναίοι , οι Αιγύπτιοι και οι Κρήτες είχαν αναπτύξει αξιόλογες εμπορικές συναλλαγές με την Ατλαντίδα, η Dr Sage βρίσκει απίθανο να βρισκόταν στον Ατλαντικό. Μάλλον την τοποθετεί κάμπου στον κόλπο της Σίδρας. Επίσης , κατά την Dr Sage, ο πολιτισμός των Ατλάντων δεν ήταν ένας πολιτισμός που ζούσε μέσα στο νερό και καταστράφηκε από αυτό. Αντίθετα, καταστράφηκε από την έλλειψη νερού, αν ο Πλάτωνας μετέφρασε λανθασμένα , όπως πιστεύει η ίδια, μια αιγυπτιακή λέξη , που συνέδεε τους Άτλαντες με το νερό.

www.in-source.com (διασκευή)

Επαναληπτικές  Ασκήσεις

1.  Στις παρακάτω περιόδους να ξεχωρίσεις τις εξαρτημένες από τις ανεξάρτητες προτάσεις:

Αφού ολοκλήρωσε τις υποχρεώσεις του, βγήκε βόλτα.

Επειδή έκανε κρύο, πήρε μπουφάν.

Άνοιξε την ομπρέλα του για να μην βραχεί.

Ήταν τόσο πολύ το κρύο, ώστε δεν βγήκε από το σπίτι.

Αν τελειώσεις εγκαίρως, πάρε με τηλέφωνο.

2.  Στους παρακάτω υποθετικούς λόγους ξεχώρισε την υπόθεση από την απόδοση:

Αν αργήσω, φάτε χωρίς εμένα.

Θα κλείσω την τηλεόραση , αν σε ενοχλεί στο διάβασμα.

Αν βρω ελεύθερο χρόνο, θα γραφτώ σε σχολή χορού.

Θα πάρω καλούς βαθμούς, αν διαβάζω περισσότερο.

3.  Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με λέξεις σύνθετες με τη λέξη γη:

Ήξερες ότι η πατάτα λέγεται και _______________________________;

Στην αρχαία Ελλάδα έπρεπε να είσαι ________________________ για να έχεις πολιτικά δικαιώματα.

Ο ______________________έχει μεγάλες εκτάσεις γης δικές του.

Ρώτησα τον _________________ για το πώς να φροντίζω τα φυτά του κήπου μου.

Πήγε στο ___________________ με τον πατέρα του για να παρακολουθήσει έναν αγώνα .

Η _______________________ είναι το αγαπημένο μου μάθημα.

Από τη δυνατή βροχή είχε πλημμυρίσει το ___________________του σπιτιού μας.

Άνοιξαν μια _______________________  και αντλούσαν νερό, για να ποτίζουν τα χωράφια τους .

4.  Συμπλήρωσε τις προτάσεις με το επίθετο «πολύς» ή το επίρρημα «πολύ»:

Αυτές τις μέρες έχει _______________ υγρασία.

Την άνοιξη ____________ μέρες κάνει ___________ ωραίο καιρό.

Μάζεψε _____________βιαστικά τα πράγματα του και έφυγε.

________________ νέοι σήμερα φεύγουν στο εξωτερικό.

Μάζεψε _____________ καλούς βαθμούς , επειδή διάβασε τα μαθήματά του.

Κουράστηκα ______________αυτές τις μέρες.

Ενότητα 11^η

1.      Να κυκλώσεις το απρόσωπο ρήμα ή την απρόσωπη έκφραση και  να υπογραμμίσεις το υποκείμενο στις παρακάτω προτάσεις:

Πρέπει να με ακούσεις οπωσδήποτε.

Δεν πρόκειται να μιλήσω σε καμιά περίπτωση.

Δε συμφέρει να γίνει όπως προτείνεις.

Φαίνεται πως δε θα ξαναγυρίσει.

Ακούστηκε πως σκοτώθηκαν πολλοί.

Κρίμα είναι να χαθεί ο άνθρωπος.

Καλό είναι να πηγαίνουμε τώρα.

Είναι ώρα να πάμε στο σχολείο.

Είναι άδικο να τον υποτιμάς.

2.      Να χαρακτηρίσεις τα υπογραμμισμένα ρήματα ως απρόσωπα ή προσωπικά:

Αξίζει να προσπαθήσεις κι άλλο        …………………………………………………….

Δεν επιτρέπεται να λες ψέματα.         ……………………………………………………

Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα.             …………………………………………………...

Η  Μαρία φαίνεται χαρούμενη.            …………………………………………………..

Φαίνεται πως θα βρέξει.                         ………………………………………………….

Χρειάζεται να έχεις υπομονή.                ………………………………………………….

Ο Κώστας χρειάζεται χρήματα.           ……………………………………………………

3.      Να γράψεις δύο προτάσεις με καθένα από τα ρήματα φτάνει, ακούγεται, χρειάζεται, αρκεί, διαδίδεται, αξίζει. Στη μία το ρήμα να είναι προσωπικό και στην άλλη το ίδιο ρήμα να είναι απρόσωπο:

4.  Να συμπληρώσεις σωστά τις καταλήξεις των ρημάτων –είται, -είτε, -ήστε, - είστε, -ίστε:

Εσείς στερ____________ τα πάντα για να μην στερ___________ τα παιδιά σας.

Πατ__________ με δύναμη το κουμπί και κερδ__________ βαθμούς.

Συγκεντρωθ_________ , τακτοποι__________ τις κάρτες και ξεκιν________.

Ο Μάνος αφαιρ________ την ώρα του μαθήματος.

Γιατί μου αφαιρ________ πόντους;

Ο αδελφός μου παρεξηγ____________ με το παραμικρό. Μην τον παρεξηγ________ και σεις .

5.Να συμπληρώσεις τις καταλήξεις –είτε, -είται, -είστε, -ήστε των ρημάτων:

Προσέξτε να μην τρυπηθ_____________ !

Ο Νίκος θεωρ__________ ο καλύτερος παίκτης της ομάδας.

Τρυπ__________ με ένα τρυπάνι τον τοίχο.

Προσέξτε να μην χαθ_______.

Γιατί πρέπει να στολιστ_______ τόσο πολύ;

Σκεφτ_______ τι πρέπει να κάνετε.

Προσέξτε να μην μπλεχτ___________ σε καβγάδες.

Μην αδιαφορ___________ γι’ αυτά που σας λέω.

Αν διαγωνιστ________ σήμερα, θα αποτύχετε, γιατί είστε απροετοίμαστοι.

Εσείς εξαιρ___________ , γιατί είστε άνω των 30 ετών.

7.      Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσεις τα ρήματα  και τα υποκείμενά τους. Να σημειώσεις αν η σύνταξη είναι απρόσωπη ή προσωπική:

Αξίζει να κάνεις μια ακόμα προσπάθεια. ________________

Αυτό το αυτοκίνητο δεν αξίζει τα λεφτά του._______________

Μου έτυχε κάτι απρόοπτο. _______________________

Έτυχε να μην γνωρίζω το θέμα. _____________________

Ο κηπουρός βρέχει το γκαζόν ._______________________

Βρέχει πολύ σήμερα. ________________________

Είναι ώρα να κοιμηθείς. ______________________

Η ώρα είναι μία. ___________________

8.      Να αναγνωρίσεις την συζυγία του ρήματος της παρένθεσης. Να συμπληρώσεις την πρόταση βάζοντάς το ρήμα αυτό στον Αόριστο:

Η γιαγιά ___________________,(δακρύζω) μόλις είδε το εγγόνι της. (___________)

Εμείς _______________(περπατώ) για μια ώρα. (__________) _______________(διασχίζω) όλη την παραλία. (___________)

Οι αστυνομικοί _________________ (κλείνω) την λεωφόρο.(_________)

Η Μαρία με ________________ (βοηθώ) να τελειώσω. (____________)

9.Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσεις τις αυτοπαθείς και τις οριστικές αντωνυμίες:

Δεν αναγνωρίζω πια τον εαυτό μου.

Αν και είναι μικρός ακόμη, ο Μανόλης ντύνεται μόνος του.

Κατηγορεί τον εαυτό του για ό,τι έγινε.

Θα ήθελα να μιλήσω στον ίδιο τον διευθυντή.

Εσύ ο ίδιος είσαι εχθρός του εαυτού σου.

Να προσέχεις τον εαυτό σου.

Μελέτησα μόνη μου για το διαγώνισμα.

Ενότητα 13η

1. Να υπογραμμίσεις τις αναφορικές προτάσεις και να τις χωρίσεις με κόμμα όπου χρειάζεται:

Ο αέρας που αναπνέουμε είναι μολυσμένος.

Ο χαρακτήρας των ανθρώπων που συναντάμε στη ζωή είναι συχνά πολύ περίεργος.

Ο πατέρας μου που είναι από τη Σύρο είναι αρχιτέκτονας.

Τα ονόματα όσων δήλωσαν συμμετοχή βρίσκονται στον κατάλογο.

Τα παιδιά που δεν βλέπουν καλά να περάσουν μπροστά.

Το εξοχικό σπίτι της Ελένης που χτίστηκε το 1990 είναι υπέροχο.

Το κίτρινο φουστάνι της Μαρίας που το αγόρασε μόνο 15€ είναι υπέροχο.

2. Να αναγνωρίσεις το είδος της σύνταξης (ενεργητική ή παθητική).

Να μετατρέψεις στο τετράδιό σου την ενεργητική σε παθητική και το αντίστροφο:

Η γιαγιά ετοίμασε το τραπέζι με πολλή φροντίδα.

Το κλίμα του τόπου επηρεάζεται από τη μορφολογία του εδάφους.

Ένας μαθητής βρήκε το χαμένο βιβλίο, κρυμμένο στο ψηλότερο ράφι της βιβλιοθήκης.

Η μόλυνση του περιβάλλοντος αυξάνεται από τα αυτοκίνητα.

Τα πανιά σκίστηκαν από τον δυνατό αέρα.

Η Βουλή ψηφίζει τους νόμους του κράτους.

3. Να υπογραμμίσεις τις αναφορικές προτάσεις. Να αναγνωρίσεις τον συντακτικό τους ρόλο:

Όποιος βιάζεται σκοντάφτει.

Ό,τι δηλώσεις είσαι.

Ότι και να κάνεις δεν θα τα καταφέρεις.

Να μαζέψεις ό,τι σκόρπισες.

Να μελετήσεις προσεκτικά ό,τι σημειώσαμε στο τετράδιο.

4. Να υπογραμμίσεις τις αναφορικές προτάσεις και να τις χωρίσεις με κόμμα, όπου χρειάζεται:

Τα τραγούδια που ακούς δεν μου αρέσουν.

Τα παιδιά τα οποία απέτυχαν στο διαγώνισμα πρέπει να μελετήσουν περισσότερο.

Οι γονείς όσων παιδιών θα λάβουν μέρος στην εκδρομή πρέπει να έρθουν στην συνάντηση που θα γίνει την Πέμπτη.

5. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με το ρήμα της παρένθεσης στον χρόνο που σου ορίζεται:

Ο γιατρός μου _______________________ (αναβάλλω, Αόρ. Ορ.) το ραντεβού.

Οι ενδιαφερόμενοι __________________________ (υποβάλλω, Μελ. Εξ.) τις αιτήσεις στη Γραμματεία του Οργανισμού.

Η ταινία _______________________ (προβάλλομαι , Μελ. Εξ. ) στις αίθουσες από αυτήν την Πέμπτη.

______________________ (αυτός, υπερβάλλω, Αόρ. Ορ. ) , όταν είπε ότι όλοι τον κατατρέχουν.

Η πόλη μας ________________________ ( περιβάλλομαι, Εν. Ορ. ) από πολλά βουνά.

Ο ποταμός ______________________ (εκβάλλω, Εν. Ορ.) στον Λακωνικό Κόλπο.

Ο διευθυντής _____________________ (αποβάλλω , Αόρ. Ορ.) τον μαθητή από το σχολείο.

Ποτέ δεν _____________________ (εγώ, αμφιβάλλω, Αόρ. Ορ. ) για την καλοσύνη του.

Πρέπει όλοι ________________________ (συμβάλλω, Αόρ. Υπ.) για την αντιμετώπιση της μόλυνσης του περιβάλλοντος.

Αυτοί _____________________________ (καταβάλλω, Μελ. Εξακ. Οριστ .) ένα μέρος των χρημάτων τώρα και τα υπόλοιπα σε άτοκες δόσεις.

_________________________ (καταβάλλομαι, γ’ ενικό προς. Εν. Ορ.) κάθε δυνατή προσπάθεια για  σωθούν οι άνθρωποι.

Με ______________________ (αυτός , πανικοβάλλω, Αόρ. Ορ.) με όσα μου είπε.

Ο στρατός των Περσών ____________________(εισβάλλω, Αόρ. Ορ.) στην έρημη πόλη.

Με ______________________ (αυτός , προσβάλλω, Αόρ. Ορ.) με όσα μου είπε.

Δεν ανέχεται να τον _____________________ (προσβάλλω, Ενεστώτας, Υποτ.) χωρίς λόγο.

Ο σερβιτόρος μας ρώτησε αν ___________________________ (παραγγέλνω, Παρακείμενος, Οριστικής)

Ενότητα 15

1. Να συμπληρώσεις σωστά τα ρήματα των παρενθέσεων στις προτάσεις:

(Εσύ)____________________________ (φιλοξενούμαι) από τους συγγενείς σου.

(Εμείς) _________________________ (εξασκούμαι )στην προπαίδεια.

Μην (εσείς) ___________________________________ (παραιτούμαι) από τις προσπάθειές σας.

Οι στρατιώτες ___________________________ (αγνοούμαι).

2. Να συμπληρώσεις σωστά τα ρήματα των παρενθέσεων στις προτάσεις και να τις ξαναγράψεις βάζοντας τα ρήματα στον Παρατατικό:

Ο Νικήτας _____________________ (αθλούμαι) συστηματικά.

_____________________________________________________________

Οι ομάδες ____________________________ (αποτελούμαι) από μαθητές όλων των τμημάτων.

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

Η Μαρία ________________________ (δικαιούμαι) το βραβείο.

_____________________________________________________________

Το περιβάλλον ____________________________ (απειλούμαι ) από καταστροφή.

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

3. Να συμπληρώσεις το ρήμα στις προτάσεις. Να τις μεταφέρεις στο τετράδιό σου πρώτα στον παρατατικό και στη συνέχεια στον Αόριστο:

Η τάξη μας ____________________ ( διεξάγω ) έρευνα για τις τηλεοπτικές διαφημίσεις.

Η χώρα μας ____________________ ( εξάγω ) πορτοκάλια σε πολλές άλλες χώρες.

Το εργοστάσια _______________________ (παράγω) περισσότερα προϊόντα.

Η Ελλάδα ______________________ ( εισάγω ) αυτοκίνητα.

Οι καθηγητές _______________________ (προάγω) τους μαθητές στην επόμενη τάξη.

Η δασκάλα _______________________ ( αναπαράγω ) τις φωτοτυπίες.

4. Επαναληπτική άσκηση στα ρήματα:

Βάλλω Αν _____________________ (εσύ, αναβάλλω ) συνεχώς το διάβασμα , δεν θα τα καταφέρεις.

Εσωτερική αύξηση Την πόλη _____________________ (περιβάλλω, αόριστος οριστικής ) το τείχος.

Ρήματα σε –ούμαι Τα παιδιά _________________________ (παρατατικός οριστικής ) μεταξύ τους στα αγγλικά.

Ρήματα σε –ώμαι _________________ (εσύ, απατώμαι, ενεστώτας οριστικής), αν νομίζεις ότι με τόσο λίγη προσπάθεια, θα τα καταφέρεις.

Άγω Η χώρα μας ______________________ (εξάγω, αόριστος οριστικής) ελαιόλαδο.

Το εργοστάσιο ____________________(παράγω , παρατατικός οριστικής) προϊόντα καλής ποιότητας.